1) Excel’de EĞER (IF) Fonksiyonu Nedir? 🔍
Excel’in en çok kullanılan mantıksal fonksiyonlarından EĞER, bir koşulu doğru/yanlış olarak değerlendirir ve sonuca göre iki farklı çıktıyı döndürür. Bu sayede not hesaplama, prim/iskonto uygulama, metin etiketleme, risk sınıflandırma gibi koşullu hesaplama senaryolarını tek formülle çözebilirsiniz.
Temel sözdizimi (Türkçe Excel):
=EĞER(mantıksal_test; doğruysa_değer; yanlışsa_değer)
Örnek:
=EĞER(A2>=50; "Geçti"; "Kaldı")
A2 hücresindeki not 50 ve üzeriyse “Geçti”, değilse “Kaldı”.
2) En Sık Kullanılan EĞER Senaryoları ✅❌
- Notlandırma:
=EĞER(B2>=85;"Pekiyi";EĞER(B2>=70;"İyi";EĞER(B2>=60;"Orta";"Zayıf"))) - İskonto Uygulama:
=EĞER(C2>=1000; C2*0,95; C2)(1000 ve üzeri siparişe %5 indirim) - Stok Durumu:
=EĞER(D2>0;"Stokta";"Tükendi") - Metin Etiketleme:
=EĞER(E2="Kurumsal";"B2B";"B2C") - Tarih Kıyaslama:
=EĞER(F2>BUGÜN();"Gelecek";"Vade Geçti")
İpucu 💡: Eğer ondalık ayırıcı olarak virgül kullanıyorsanız (TR yerel ayar), formüllerde argüman ayırıcısı ; olur.
3) İç İçe EĞER mi, EĞERLER (IFS) mi? 🧩
Birden fazla koşul ardışık kontrol edilecekse iki yaklaşımınız var:
3.1 İç İçe EĞER
Art arda EĞER yazarak kademeli karar ağacı kurarsınız:
=EĞER(A2>=90;"A";
EĞER(A2>=80;"B";
EĞER(A2>=70;"C";
EĞER(A2>=60;"D";"F"))))
Avantaj: Eski Excel sürümleriyle uyumlu.
Dezavantaj: Uzadıkça okunması/hatayı bulması zorlaşır.
3.2 EĞERLER (IFS) – Yeni ve Okunaklı ✔️
Destekleyen sürümlerde:
=EĞERLER(A2>=90;"A"; A2>=80;"B"; A2>=70;"C"; A2>=60;"D"; DOĞRU;"F")
Avantaj: Temiz ve bakımı kolay.
Not: Son koşulu genelde DOĞRU ile “yakala” ifadesi olarak kullanmak pratik.
4) VE / VEYA ile Çoklu Koşullar 🧠
Tek EĞER içinde birden fazla şartı birleştirmek için mantıksal fonksiyonları kullanın:
- VE (AND): Tüm koşullar doğru olmalı
=EĞER(VE(B2>=70; C2>=70); "Başarılı"; "Şart Sağlanamadı") - VEYA (OR): Koşullardan biri doğruysa yeter
=EĞER(VEYA(D2="Gold"; E2>10000); "Öncelikli"; "Standart")
Bonus 🎯: DEĞİL (NOT) ile şartı tersine çevirebilirsiniz:
=EĞER(DEĞİL(F2="Aktif");"Pasif";"Aktif")
5) Sayı, Metin, Tarih ve Boşluk Karşılaştırmaları 📅🔢📝
- Sayı karşılaştırma:
>,<,>=,<=,= - Metin karşılaştırma: Tam eşleşme gerekir (büyük/küçük harf genelde ayırt edilmez).
=EĞER(G2="İptal"; "Hariç"; "Dahil") - Tarih karşılaştırma: Tarih hücresi gerçek tarih olmalı (metin değil).
=EĞER(H2<=BUGÜN();"Vadesi Doldu";"Beklemede") - Boş mu kontrolü:
=EĞER(BOŞSA(I2);"Eksik Veri";"Tamam")
6) EĞER ile Hata Yönetimi: TEMİZLE.YA.DA / EĞERHATA 🧯
Koşullu hesaplamalarda #BÖL/0!, #YOK, #DEĞER! gibi hataları kullanıcı dostu mesajlara çevirmek için:
- EĞERHATA:
=EĞERHATA( A2/B2 ; "Bölen 0 olamaz" ) - EĞER ile sarmalama (eski yaklaşım):
=EĞER(B2=0;"Bölen 0 olamaz"; A2/B2)
7) Koşullu Hesaplamayı İleri Taşıyan Kombinasyonlar 🚀
- Koşullu Toplam/Adet (ETOPLA / EĞERSAY):
“Sadece ‘Aktif’ müşterilerin cirosunu topla”=ETOPLA(D:D; "Aktif"; E:E)“Notu 70 ve üzeri kaç kişi?”=EĞERSAY(B:B; ">=70") - Arama ile EĞER: KOŞULA göre DÜŞEYARA/XDÜŞEYARA sonuçlarını etiketle:
=EĞER(DÜŞEYARA(K2; Tablo; 2; YANLIŞ)>1000;"VIP";"Standart")(Yeni sürümlerdeXARA/XLOOKUPdaha esnek.) - KOŞULLU BİÇİMLENDİRME ile görsel vurgu:
EĞER’le ürettiğiniz çıktılara göre hücre rengine/ikon setine kural bağlayın.
8) Performans ve Okunabilirlik İpuçları ⚙️
- Kısa tutun: Çok uzun iç içe EĞER’ler yerine
EĞERLER,ETOPLA,EĞERSAY,XARAgibi fonksiyonlarla sadeleştirin. - Yardımcı sütunlar kullanın: Tek mega formül yerine, adımları parçalara ayırarak hata ayıklamayı kolaylaştırın.
- Adlandırılmış aralıklar ve Yapılandırılmış Başvurular (Tablo nesneleri) ile formülleri anlamlı hale getirin.
- Veri türlerini (sayı, tarih) doğru formatlayın; metin-tarih karışıklıklarını önleyin.
- Yerel ayar farklarına dikkat edin (
,ondalık,;argüman ayırıcı).
9) Sık Yapılan Hatalar ve Çözümler 🧩🛠️
- Noktalı virgül vs. virgül: Türkçe Excel’de argüman ayırıcı genellikle
;’dir. - Metin-tarih karışıklığı: “01.10.2025” metinse karşılaştırma yanlış sonuç verir. Hücreyi Kısa Tarih formatına çevirin.
- Boşluk karakterleri: “Aktif ” (sonda boşluk) ≠ “Aktif”. KIRP ve BAŞTA.SAĞDA.KIRP ile temizleyin.
- Büyük/küçük farkı: Excel genelde duyarsızdır; kesin ayrım isteniyorsa AYNI (EXACT) kullanın.
- Zincir koşullarının çakışması: Öncelik sırası yanlışsa “üst sınıf” her şeyi yakalar. Aralıkları örtüşmeyecek şekilde tasarlayın.
10) Uygulamalı Mini Çözümler 📌
A) Maaş Primi (çoklu koşul):
- Şart: Satış ≥ 200.000 ve Müşteri Memnuniyeti ≥ 4,5 ise %10 prim, yoksa %3.
=EĞER(VE(B2>=200000; C2>=4,5); A2*0,10; A2*0,03)
B) Risk Etiketi (tarih + bakiye):
- Vade BUGÜN’den küçük ve Bakiye > 0 ise “Kritik”, değilse “Normal”.
=EĞER(VE(D2<BUGÜN(); E2>0);"Kritik";"Normal")
C) Dinamik Metin Çıktısı:
=EĞER(F2="Kurumsal"; B2 & " ₺ (B2B)"; B2 & " ₺ (B2C)")
11) Doğru Fonksiyon Tercihi Rehberi 🧭
- 2 seçenekli basit kontrol: EĞER
- Birçok eşik/etiket: EĞERLER veya İÇ İÇE EĞER + VE/VEYA
- Toplama/sayma filtreli: ETOPLA/ETOPLA.ÇOKLU, EĞERSAY/EĞERSAY.ÇOKLU
- Arama-etiketleme: XARA (XLOOKUP) + EĞER
- Hata kullanıcı mesajı: EĞERHATA
12) SSS – Kısa Yanıtlar ❓
S: EĞER içinde hücre boşsa 0 döndürmesin, boş kalsın?
=EĞER(BOŞSA(A2);""; <hesap>)
S: Koşula göre formül mü, sabit metin mi döndüreyim?
İhtiyaca göre ikisini de döndürebilirsiniz: "Metin" veya başka bir formül/hesap.
S: Türkçe/İngilizce fonksiyon farklı mı?
Evet. Örn. EĞER=IF, VE=AND, VEYA=OR, EĞERHATA=IFERROR, BUGÜN()=TODAY().
13) Sonuç 🧠✨
EĞER, Excel’de karar vermenin kalbidir. Doğru kurgulandığında raporlarınızı otomatik, tutarlı ve ölçeklenebilir hale getirir. Mantıksal operatörlerle ve modern fonksiyonlarla (EĞERLER, ETOPLA.ÇOKLU, XARA) birleştirerek koşullu hesaplama gücünüzü katlayın.
